پنجاه سال پیش از این در روزهای پایانی فصل بهار خودرویی با نام پیکان در ایران متولد شد که کمتر کسی آیندهای چنین مشقتبار برای آن متصور میشد. خودرویی که بهسرعت توانست به محصولی محبوب خانوادههای کمدرآمد ایرانی بدل شود و قرار بود پشتوانهای باشد برای راه پرفراز و نشیب صنعت خودروسازی ایران.
پیکان نخستین تلاش ایران ناسیونال (ایران خودروی فعلی) برای ساخت یک خودروی ملی بود. آرزویی که همچنان پس از 5 دهه در خیال خودروسازان ایرانی موج میزند. این اتومبیل اگرچه با نام خودروی ملی به بازار عرضه شد اما بهصورت مونتاژی تولید میشد و قطعات مهم پیشرانه و گیربکس آن از خارج به ایران وارد میگردید. مسئولان ایران ناسیونال پس از چند مرتبه مذاکرات نافرجام برای عقد قرارداد مونتاژ خودروهای فیات در اوایل دهه 40 سرانجام در توافق با گروه صنعتی روتس Roots Group انگلستان که در آستانه ورشکستگی بود قرارداد مونتاژ پیکان را امضا کردند تا این خودرو یک دهه پس از تولید در انگلستان، در ایران تولید شود.
بعدها گروه صنعتی روتس انگلستان توسط شرکت آمریکایی کرایسلر خریداری شد اما این اقدام هیچ تاثیر مثبت یا منفی در تولید پیکان ایجاد نکرد تا برای سالیان دراز این خودرو در مدلهای مختلف دولوکس، استیشن، جوانان و وانت تولید شود. پیکان اگرچه با 38 سال تولید مداوم رکورددار نیست اما در این 5 دهه توانست در شرایط سخت اقتصادی همراه ایرانیان باشد و حتی نانآور برخی خانوادهها.
با این همه این خودرو که روزگاری مردم از خرید آن حس غرور میکردند و در پس آن آیندهای روشن برای صنعت خودروسازی ایران میدیدند چند دهه بعد به نماد خستگی و درجا زدن صنعت خوردوسازی ایران بدل شد. اگرچه فروش پیکان در مدلهای مختلف پشتوانه مالی خوبی برای تولید دیگر محصولات ایران خودرو به ارمغان آورد اما شیوه تولید آن به رسمی رایج برای تمام خودروهای ایرانی تبدیل شد تا محصولاتی مانند پژو، پراید و نیسان جونیور نیز همانند پیکان سالهای سال بدون ذرهای تغییر به بازار عرضه شوند.
تنها تغییری که پیکان به خود دید یک کپی هوشمندانه از محصولات کرایسلر بود که با نام چراغ بنزی مشهور شد و فروش آن نیز با موفقیت همراه بود. هرچند این فروش بالا نه به دلیل کیفیت پیکان بلکه به علت مقرونبهصرفه بودن آن در شرایط سخت اقتصادی مردم ایران بود. این روند بعدها نیز توسط پژو و پراید تکرار شد و باز هم با استقبال زیاد مردم مواجه گردید.