فیلتر روغن ماشین: کاربرد، تعویض و خرید بهترین فیلتر

مشخصات فیلتر روغن خوب چیست؟ شاید این سوال بعد از اینکه مکانیک به شما گفته است نیاز به تعویض فیلتر روغن دارید به ذهنتان خطور کند. آیا نوع و برند فیلتر مهم است؟ آیا قیمت‌های پایین نشان از فیلتر روغن نامرغوب است و باید گرانترین آن را خرید؟ در این مقاله سعی کرده ایم این نوع سوالات را که ممکن است در ذهن هر راننده‌ای باشد پاسخ دهیم و بدانیم عواقب عوض نکردن فیلتر روغن و علّت نشت آن چیست؟ پس با فروشگاه لوازم یدکی ماشین نو همراه باشید تا با ساده ترین مسائل نگهداری خودرو اما مهم آشنا شوید.

کاربرد فیلتر روغن در موتور چیست؟

فیلترها جزو پر مصرف ترین لوازم خودرو می‌باشند که سلامت آن‌ها در خودرو از اهمّیّت بالایی برخوردار می‌باشد.  فیلتر روغن یا صافی روغن جزو پر کارآمدترین قطعات می‌باشند که متأسفانه اکثر دارندگان خودرو به این مسئله توجّهی ندارند و نسبت به تعویض آن‌ها اقدامی نمی کنند. برای اینکه با کاربرد فیلتر روغن در موتور آشنا شوید بهتر است بدانید که:

موتورهای احتراقی درون سوز از قطعات ریز و درشتی ساخته شده اند که دارای حساسیت بالایی می‌باشند. این قطعات همیشه تحت شرایط سختی کار میکنند. از آنجایی که موتور در حال حرکت، باعث تولید گرما می‌شود و باعث تحت تاثیر قرار گرفتن اجزای موتوری می‌شود.

این موضوع به شدّت می‌توان باعث آسیب دیدگی قطعات شود. حتماً می‌گویید که رادیاتور آب و یا جلو پنجره‌ها می‌توانند با عبور جریان هوا و آب باعث خنک سازی قطعات شوند. بله درست است. امّا این میزان از خنک کاری کافی نمی باشد و نیاز به یک سیال می‌باشد تا بتواند حرارت موتور را تا میزان بالایی جذب و باعث کاهش اصطکاک بین قطعات شود.

روغن موتور می‌تواند این وظایف را برعهده بگیرد و قطعات موتوری را از گزند آسیب‌هایی که ممکن است در اثر حرارت بالا و اصطکاک و ساییدگی بالا ایجاد شود حفظ نماید. برای اطّلاع از نحوه انتخاب روغن موتور مناسب می‌توانید اینجا کلیک کنید.

حال، صافی روغن چه نقشی می‌تواند در کنار روغن داشته باشد؟ این قطعه از مهم ترین فیلتر‌های موجود در خودرو می‌باشد که نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. در حقیقت، این قطعه عمل فیلتراسیون را انجام می‌دهد و روغن را از هرگونه ناخالصی پاک میکند. 

زمانی که روغن از بین اجزا و قطعات عبور می‌کند سطوح آن‌ها را تمیز میکند. با این عمل، از رسوب ناخالصی‌ها بر روی اجزا در اثر اصطکاک و گرما و حرارت زیاد ایجاد شده است جلوگیری می‌شود. ذرّات شسته شده، آلودگی‌های ناشی از عملکرد موتور، گرد و غبار ایجاد شده از کارکرد قطعات و دوده ناشی از احتراق در روغن حفظ می‌شود.

حالا برای اینکه در مرحله بعد باز هم روغن تمیز و خالصی به چرخه گردش در بیاید نیاز می‌باشد فیلتر روغن ایفای نقش کند.

فیلتر روغن، تمام ناخالصی‌های روغن را جذب و تصفیه می‌کند تا روغن خالص برای انجام وظایف خود مجدد به گردش در بیاید.

در واقع پاکیزگی و خالص بودن روغن یکی از مهم ترین فاکتورهای آن می‌باشد. با توجه به این موضوع، روغن با عبور از فیلتر به خوبی تصفیه و خالص می‌شود.

این نوع فیلتر با حذف آلاینده‌ها و افزایش جریان مناسب روغن نقش مهم و بسزایی را در طول عمر قطعات موتوری دارد. همان طور که گفته شد روغن تمیز برای کارکرد صحیح پیشرانه ضروری می‌باشد. هدف از وجود فیلتر روغن در موتور هم همانطور که اشاره شد همین موضوع می‌باشد که آلاینده‌های وارد شده بر روغن را حذف کند و از رسیدن آن‌ها به قطعات موتوری بدون محدود کردن جریان عادی روغن ممانعت کند.

منظورِ ما از آلاینده، هرگونه آلودگی، ناخالصی، فرآورده‌های ایجاد شده در اثر ساییدگی قطعات و خرابی خود روغن می‌باشد. برای اینکه فیلتر روغن بتواند عملکرد مناسب و طول عمر بهینه ایی داشته باشد نیاز است در ابتدا با بهترین فیلتر روغن و عوامل خرابی آن آشنا شوید.

انواع فیلتر روغن

انواع فیلتر روغن را میتوان بر اساس جنس به دو دسته کاغذی و سلولزی تقسیم کرد.

• فیلتر‌های کاغذی 

فیلتر‌های کاغذی از انواع فیلتر روغن هستند. در این مدل از فیلترها از کاغذ و مقوا استفاده شده است که توانایی جذب ذرات متوسط را داشته و به همین دلیل از قیمت‌های پایینی برخوردار هستند.

• فیلتر‌های سلولزی

این نوع ترکیبی از الیاف کاغذ، سلولز و فایبر گلاس می‌باشد که ریزترین ذرات را جذب خود می‌کنند. در حقیقت این نوع از فیلتر داری کیفیت بسیار بالاتری می‌باشد که به طبع دارای قیمت بالاتری هستند. همچنین از نظر نحوه نصب در موتور به دو گروه کارتریجی و پیچی تقسیم می‌شوند. 

• فیلتر کارتریجی

در این مدل تنها المنت اصلی تصفیه تعویض می‌شود و سایر قطعات به صورت ثابت باقی می‌مانند. در حقیقت می‌توان گفت المنت اصلی به عنوان زیر مجموعه‌ای مدل پیچی می‌باشد.

• فیلتر  پیچی

در این مدل المنت اصلی فیلتر به همراه بدنه و دیگر متعلقات ( واشر آب بندی، نگهدارنده المنت ) تعویض میشود. در واقع این مدل بر روی محفظه نگهدارنده فیلتر که بر روی موتور طراحی شده است نصب می‌شود.

دلیل اهمیت نوع فیلتر

احتمالاً با خود می‌گویید که نوع برند و کیفیت چه تاثیری می‌تواند در عملکرد صافی روغن داشته باشد در حالی که در طول دوره‌های کوتاه و بیش از موعد آنها را تعویض می‌کنیم. اجازه دهید برایتان واضح تر توضیح دهیم.

بیشتر براده‌های فلزی که بر اثر ساییدگی قطعات موتوری ایجاد می‌شوند بین 5 تا 20 میکرون هستند. بهترین فیلتر روغن می‌تواند ذرّات حدود 10 میکرون و کوچکتر را جذب کند. آزمایش که توسط مهندسین انجمن خودرو (SAE) بر روغن موتور انجام شده است نشان می‌دهد که:

1. تغییر اندازه آلایندگی‌ها از 40 میکرون به 30 میکرون می‌تواند  تا 50 درصد میزان ساییدگی و اصطکاک قطعات موتوری کاهش دهد.
2. تغییر اندازه آلایندگی‌ها از 40 میکرون به 15 میکرون می‌تواند  تا 70 درصد میزان ساییدگی و اصطکاک قطعات موتوری کاهش دهد.

هرچه عدد میکرون کمتر باشد فیلتر گران‌تر خواهد بود و پرداخت هزینه بالا حتی در صورتی روغن موتور و فیلتر را به طور منظم تعویض کنید بسیار منطقی می‌باشد.

چگونه بهترین فیلتر روغن را انتخاب کنیم؟

باید بگوییم که انتخاب بهترین فیلتر روغن، تنها نمی تواند کار آمد و باعث افزایش عمر لوازم یدکی شود. بلکه در ابتدا شما به عنوان یک راننده باید بتوانید سبک رانندگی خود را به صورت اصولی انجام دهید. یعنی اگر شما بهترین کیفیّت فیلتر روغن را تهیه کنید امّا حرکت و توقف شما به خصوص در ترافیک به درستی صورت نگیرد ممکن است بسیاری از قطعات آسیب دیده و روغن بدون عمل فیلتراسیون وارد پیشرانه شود.

انتخاب بهترین نوع باید در ابتدا بسته به نوع خودرو باشد. برای مثال اگر در مسابقات رالی شرکت می‌کنید باید از فیلترهای مناسب خودروهای مسابقه‌ای استفاده کنید. توجّه داشته باشید گرانترین نوع فیلتر همیشه بهترین آن نیست. به همین دلیل پیشنهاد ما به شما مشاوره با یک کارشناس و یک متخصّص می‌باشد.

اگر در دوره‌ای هستید که نیاز به تعویض فیلتر دارید توجّه داشته باشید که از فیلترهای اصلی یا شرکتی که توسط تولیدکنندگان خودرو استفاده و یا در صورت عدم وجود که به دلایلی چون محدود بودن موجودی در بازار و نمایندگی‌ها از برندهای معتبر و تولیدکنندگانی که مورد قبول شرکت سازنده خودرو هستند تهیّه کنید.

برای خرید فیلتر روغن مناسب می‌توانید از روش‌های خرید و فروش آنلاین و اینترنتی لوازم یدکی خودرو اقدام کنید. در این روش شما می‌توانید انواع برندها را مقایسه و از ضمانت اصالت و استاندارد بودن کالا اطمینان حاصل کنید و سپس با توجه به هزینه، نسبت به خرید آن اقدام کنید.

اجزای فیلتر روغن

1. واشر آب‌بندی
2. قطعه وکیوم فیلتر
3. واشر آب‌بندی فیلتر
4. المنت اصلی 
5. فنر برگشت روغن
6. قاب فلزی

علائم خرابی فیلتر روغن

اکنون که با کارایی و اهمیت صافی بنزین آشنا شده‌اید بهتر است نگاهی به علائم خرابی آن بیندازیم.

1.     گرمای بیش از حد موتور
2.     راندمان ضعیف موتور
3.     خارج شدن دود تیره از اگزوز
4.     شنیده شدن صدای ساییدگی
5.     افزایش مصرف سوخت
6.     نشت روغن
7.     فشار کم روغن

اگر میخواهید با علائم خرابی فیلتر روغن بیشتر آشنا شوید در ادامه ی مقاله ما را همراهی کنید.

• گرمای بیش از حد موتور

گرم شدن بیش از حد موتور یکی از نشانه‌های خرابی صافی بنزین می‌باشد. با پر شدن فیلتر عمل تصفیه انجام نخواهد شد و این موضوع باعث گرم شدن بیش از حد دمای پیشرانه و خرابی قطعات موتوری خواهد شد. در صورتی که مشکوک به بیش از حد داغ شدن پیشرانه شدید از یک مکانیک بخواهید که صافی را مورد بررسی قرار دهد.

• راندمان ضعیف موتور

ضعیف شدن عملکرد پیشرانه به خصوص زمانی که تحت فشار است می‌تواند از نشانه‌های خرابی فیلتر روغن باشد. چرا که با فشار کم روغن فشار بیش از حدی به پیشرانه وارد خواهد کرد و روند ساییدگی و اصطکاک بین قطعات افزایش پیدا خواهد کرد. در صورت مشاهده این نشانه بهتر است سریعا به فکر تعویض صافی باشید چرا که مشکلات بعدی که بر اثر فیلتر پر ایجاد شود شما را متحمل هزینه‌های بسیار بالاتری خواهد کرد.

• خارج شدن دود تیره از اگزوز

اگر فیلتر روغن پر شده باشد گازهای خروجی اگزوز مجدد به داخل پیشرانه باز خواهند گشت و باعث تیره شدن دود خروجی اگزوز می‌شوند.  این نشانه بیار واضح می‌باشد و با کمی دقت متوجه آن خواهید شد (بد نیست این مقاله را هم بخوانید: عیب یابی موتور با رنگ دود اگزوز خودرو)

• شنیده شدن صدای ساییدگی

با گرفتگی صافی روغن به طور کامل نمی تواند وارد پیشرانه شود.این امر باعث می‌شود روانکاری بین قطعات به درستی انجام نشود و اجزای فلزی و پیستون با هم برخورد داشته باشند و صدای ساییدگی شنیده شود. کمبود روغن باعث فرسودگی زودرس سیلندر و دیگر قطعات خواهد شد به همین دلیل پیشنهاد شده است که تعویض فیلتر روغن را به تعویق نیندازید.

• افزایش مصرف سوخت

گرفتگی صافی می‌تواند منجر به افزایش مصرف سوخت شود. در حقیقت زمانی که فیلتر مسدود می‌شود نمی تواند به درستی عمل فیلتراسیون را انجام دهد و باعث وارد شدن روغن کثیف به موتور خواهد شد. این باعث می‌شود فشار بالایی به موتور وارد شود و مصرف آن را افزایش دهد.

• نشت روغن

تشخیص این نشانه مقداری سخت می‌باشد. چرا که این نشتی در جایی نیست که به چشم دیده شود. نشتی به این گونه است که روغن به قسمت‌های دیگر موتور وارد می‌شود و از طریق شکاف و سوراخ‌های موجود خارج می‌شود.

• فشار کم روغن

فشار کم روغن رایج ترین نشانه خرابی فیلتر روغن می‌باشد. این مشکل می‌تواند باعث ایجاد تمام نشانه‌های ذکر شده و مشکلات دیگر شود. برای تشخیص این نشانه میتوانید از گیج روغن استفاده کنید و سطح روغن را بررسی کنید.

بهتر است با هر بار تعویض روغن موتور، فیلتر را نیز تعویض کنید.

4 نکته مهم برای خرید فیلتر روغن

برای خرید این قطعه باید به چند نکته اعم از نوع، مدل، ساختار و قیمت توجّه داشته باشید. با توجّه به این نکات می‌توانید بهترین فیلتر روغن را در بالاترین کیفیت خریداری کنید.

•  انتخاب نوع فیلتر

اولین نکته ایی که در زمان خرید فیلتر روغن باید به آن توجه داشته باشید نوع آن می‌باشد.

•  تناسب با مدل خودرو

فیلترها در مدل‌های مختلف وجود دارند که بسته به نوع خودرو متفاوت می‌باشند. به همین دلیل برای انتخاب آن باید به مدل و برند خودروی خود توجه داشته باشید.

• کیفیت و جنس صافی روغن

بهترین فیلتر روغن میتوان بسته به نوع ساختار و جنس آن حدس زد. همانطور که گفته شد این قطعه در جنس‌های مختلفی وجود دارد که ارزان ترین آن به دلیل کیفیت پایین، فیلترهای کاغذی می‌باشند. در حقیقت بهترین فیلتر روغن ساختاری الیافی و سلولزی دارد که می‌تواند کوچکترین ذرات را فیلتر کند.

• قیمت فیلتر روغن

به طور حتم در زمان خرید فیلتر روغن با قیمت‌های متنوعی روبرو خواهید شد. قیمت فیلتر روغن بسته به نوع جنس و مدل خودرو میتواند از چند ده هزار تومان تا چند میلیون تومان باشد.

زمان تعویض فیلتر روغن

تمامی فیلترهای موجود در خودرو جزو لوازم مصرفی خودرو محسوب می‌شوند که عمر محدودی دارند و بعد از مدت معینی قادر به انجام عمل فیلتراسیون نخواهند بود. چه بسا این قطعه، که جزو پرکار آمد ترین قطعات یدکی خودرو می‌باشد. 

این قطعه با جذب آلودگی‌ها پر می‌شود و یا به اصطلاح مکانیک‌ها کثیف می‌شود. در این حالت قطعه کارایی خود را از دست می‌دهد و باعث اختلال در عملکرد موتور می‌شود و باعث ایجاد خسارت‌های بالایی می‌شود. 

به طور معمول زمان تعویض فیلتر روغن همزمان با تعویض روغن پیشرانه توصیه شده است. البته تعویض فیلتر روغن بدون تعویض روغن هم امکان‌پذیر است. چون قیمت آن از روغن موتور پایین‌تر می‌باشد بهتر است زودتر از موعد و در دوره‌های مشخص نسبت به تعویض آنها اقدام کنید تا موتور و پیشرانه راندمان و قدرت بالایی داشته باشد. 

هزینه تعویض فیلتر روغن

همان طور که متوجّه شدید تعویض صافی از کارهایی می‌باشد که به طور منظّم باید در برنامه نگهداری از خودرویتان باشد. هزینه تعویض فیلتر روغن نسبت به نوع خودرو می‌تواند از 50 هزار تومان تا 500 تومان متغیّر باشد. این مقدار تنها اجرت کار می‌باشد و برای هر خرید فیلتر روغن باید هزینه‌ای جدا پرداخت کنید.

نگاه کلی

همانطور که متوجه شدید این قطعه جزو لوازم مصرفی و پر مصرفی می‌باشد که دارای طول عمر محدودی است. عدم تعویض به موقع آن می‌تواند باعث افت راندمان موتور و خرابی قطعات موتوری شود. در این صورت با آسیب دیدگی لوازم موتوری شما متحمّل هزینه‌های بسیار بالاتر نسبت به تعویض فیلتر خواهید بود.

برای جلوگیری از این موضوع در هر دوره از سرویس صافی روغن را توسط مکانیک یا تعویض روغنی مورد بررسی قرار دهید.