نکات مهم رانندگی در برف و باران با خودروهای دنده‌ای و اتوماتیک را رعایت کنید تا جان عزیزانتان را حفظ کنید. احتمال تصادفات رانندگی در شرایط برفی و بارانی حدود 30 درصد افزایش پیدا می‌کند. رانندگی در شرایط ریزش برف و باران کار آسانی نیست. باراش باران و برف باعث لغزنده شدن سطح جاده میشود. به‌این‌ترتیب اصطکاک لاستیک‌ها با سطح جاده کاهش پیدا می‌کند. از طرفی بارندگی باعث کاهش میدان دید راننده میشود. مشکلی که در صورت همراه شدن بارش با مه، دشوارتر میشود. به‌همین پلیس راهنمایی و رانندگی توصیه می‌کند که در آب‌وهوای بارانی و برفی، حتی‌الامکان از رانندگی غیرضروری پرهیز کنید؛ اما به‌هرحال ممکن است که برخی مجبور به رانندگی در برف و کولاک باشند. به‌همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در یک مقاله جامع تمام نکات مهم رانندگی در برف و باران را ذکر کنیم. دعوت می‌کنیم تا پایان با ما همراه باشید.
نکات مهم رانندگی در برف و باران
هر ساله با فرارسیدن فصل پاییز و زمستان، صاحبان خودروهای سبک و سنگین باید خود را برای سبک جدیدی از رانندگی آماده کنند. به‌خصوص اگر در مناطق شمالی و غربی کشور ساکن هستید، باید بیشتر با اصول رانندگی در برف و یخ آشنا باشید. برخی از نکات رانندگی در برف مربوط به نگهداری از خودروهاست؛ اما بعضی دیگر نیز مربوط به حین رانندگی است. در ادامه این نکات را به‌ترتیب بررسی می‌کنیم.
بررسی سلامت بخشهای مختلف خودرو قبل از حرکت
سلامت سیستم رانندگی در برف از اهمیت بالایی برخوردار است. لازم است که قبل از حرکت حتما عملکرد بخشهای حیاتی خودرو را چک کنید تا برای هر اتفاقی آماده باشید. مهمترین بخش، باتری خودرو است. اهمیت سالم و شارژ بودن باتری خودرو در فصل سرما بهمراتب بیشتر است. به‌طور کلی روشن کردن ماشین در زمستان سخت‌تر از تابستان است. اگر شارژ باتری ماشین خالی شود، عملا خودرو شما استارت نمی‌خورد و روشن نمی‌شود. اگر مجبور هستید که در شرایط بارانی و برفی خودروی خود را در خیابان پارک کنید، حتما مطمئن باشید تا باتری آن سالم است. به‌این‌ترتیب دیگر در برف و کولاک گرفتار نخواهید شد.
در کنار آن باید حتما از عملکرد دقیق سیستم ترمز خودرو نیز اطمینان حاصل کنید. اگر به هر دلیل ترمز خودرو شما آن طور که باید و شاید در متوقف کردن خودرو به‌موقع عمل نمی‌کند، حتما از تعمیرکار کمک بگیرید. کنترل چراغ‌ها، بخاری، برف پاک‌کن، آب ماشین، استفاده از ضد یخ و … نیز از جمله اقداماتی است که قبل از رانندگی در برف و باران باید انجام دهید.
اطمینان از باز بودن مسیر اگزوز خودرو در برف
یکی دیگر از اصول رانندگی در برف و باران زمستان، اطمینان از باز بودن مسیر اگزوز خودرو است. شاید این سوال برای شما ایجاد شود که چرا این مورد را در تیتر قبلی مطرح نکردیم؟ واقعیت این است که اهمیت این موضوع از یک طرف و بی‌توجهی رانندگان به آن از سویی دیگر، باعث شد تا جداگانه به آن بپردازیم.
اگزوز مسیر خروج گازهای آلاینده ناشی از احتراق در موتور خودرو را فراهم می‌کند. خطرناک‌ترین گاز حاصل از احتراق برای انسان، مونو اکسید کربن است. قرار گرفتن در معرض این گاز در عرض چند ثانیه سطح هوشیاری انسان را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. تداوم این وضعیت باعث مرگ‌ومیر افراد میشود. قبل از حرکت حتما از مسدود نبودن اگزوز در اثر تجمع برف اطمینان حاصل کنید. در غیر این‌صورت اگر گازهای آلاینده از طریق اگزوز راهی به بیرون پیدا نکنند، وارد کابین خودرو می‌شوند.
استفاده از زنجیر چرخ در معابر برفی
یکی از ضروری‌ترین لوازم زمستانی برای رانندگی، زنجیر چرخ است. رانندگی در برف بدون زنجیر چرخ، بی‌شباهت به خودکشی نیست. حتی اگر تمام اصول رانندگی در برف و باران در ایران را رعایت کنید، باز هم نمی‌توانید به طور کامل از سر خوردو لاستیک‌ها جلوگیری کنید. در چنین شرایطی لازم است که حتما از زنجیر چرخ استفاده کنید. نقش زنجیر چرخ، جلوگیری از سر خوردن ماشین در برف است.
در حالت ایده‌آل باید به هر چهار لاستیک، زنجیر چرخ ببندید؛ اما معمولا با دو زنجیر چرخ نیز می‌توان گلیم خود را از آب بیرون کشید. اگر خودروی شما دیفرانسیل جلو است، دو لاستیک جلویی نیاز به زنجیر چرخ دارند. در عین حال اگر خودروتان دیفرانسیل عقب است، باید زنجیر چرخ‌ها را به دو لاستیک عقب ببندید. حتما از قبل از نحوه بستن زنجیر چرخ را تمرین کنید تا در شرایط ضروری راحت‌تر این کار را انجام دهید.
آغاز حرکت با دنده 2 در جاده برفی
در مسیرهای یخی و برفی از چه دنده‌ای باید استفاده کرد؟ این یکی از سوالات پرتکرار درباره نکات رانندگی در برف است. برای آغاز حرکت در جاده برفی، حتما از دنده دو استفاده کنید. در کنار آن خیلی آرام پای خود را روی پدال گاز فشار دهید و همزمان به‌آرامی پای دیگر را از روی پدال کلاچ بردارید. تمام این فرآیند باید آهسته انجام شود. فشار دادن زیاد و سریع پدال گاز، تنها باعث هرز چرخیدن لاستیک‌ها و فرورفتن آن‌ها در برف میشود.
فعال کردن حالت برفی گیربکس در خودروهای اتوماتیک
بعد از بررسی روش رانندگی با خودرو دنده‌ای، باید اصول رانندگی در برف و یخ با گیربکس‌های اتوماتیک را نیز بررسی کنیم. در قسمت داشبوری خودروهای اتوماتیک، دکمه‌ای شبیه به علامت برف (*) وجود دارد. در برخی دیگر از خودروهای اتوماتیک این دکمه با عبارت Snow Mode مشخص میشود. به این دکمه، حالت برفی گیربکس اتوماتیک گفته میشود. حتما می‌پرسید نقش دکمه حالت برفی گیربکس اتوماتیک چیست؟
با فعال کردن این دکمه هنگام آغاز حرکت، خودرو بهصورت خودکار در دنده 2 قرار میگیرد. علاوه بر آن در حین حرکت نیز فرآیند انتقال قدرت به چرخهای محرک با شدت کمتری صورت میگیرد. این موضوع باعث جلوگیری از بکسواد ماشین در برف میشود. منظور از بکسواد کردن، هرز چرخیدن لاستیک‌ها و لغزیدن آن‌ها در سطح جاده است.
اگر به هر دلیلی خودروی شما مجهز به این قابلیت نبود، باید بهصورت دستی دنده را تنظیم کنید. برای این منظور دنده را از حالت D خارج و روی حالت L قرار دهید. به این ترتیب تحت هیچ شرایطی دنده خودرو حین حرکت از 2 بالاتر نخواهد رفت.
استفاده از لاستیک مناسب شرایط بارانی و برفی
متاسفانه در کشور ما استفاده از لاستیک مناسب هر فصل در بین رانندگان چندان مرسوم نیست؛ اما واقعیت این است که برای رعایت اصول رانندگی در برف و یخ، باید حتما از لاستیک‌های مناسب این شرایط جوی استفاده کنید. در فصل سرما باید به‌سراغ لاستیک‌های زمستانی بروید که از ویژگی‌های زیر برخوردار هستند:
- سطح مقطع کم برای جلوگیری از سر خوردن در سطح جاده
- استفاده از مواد اولیه با قابلیت حفظ انعطاف‌پذیری در دمای پایین
- برخوردار از آج‌های با عمق زیاد و یکنواخت
هر چند در سال‌های اخیر لاستیک‌های خاصی تولید می‌شوند که اصطلاحا چهار فصل هستند. با استفاده از این لاستیک‌ها دیگر نیاز به تعویض آن‌ها در فصول مختلف سال نیستید. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله مقایسه لاستیک یخ شکن و زنجیر چرخ را بخوانید. یکی دیگر از نکات مهم رانندگی در برف و باران، تنظیم باد لاستیک‌هاست. در دفترچه راهنمای خودرو معمولا ذکر میشود که فشار باد مناسب لاستیک زمستان چقدر است. حتما اطمینان حاصل کنید که باد لاستیک‌ها کمتر یا بیشتر از محدوده مجاز نباشد.
تمرکز کامل از اصول رانندگی در برف و یخ
اگر پای صحبت کسانی که تجربه تصادف دارند، بنشینید، خواهید شنید که همه چیز در یک لحظه اتفاق افتاد. یک لحظه‌ای که احتمالا رانندگی تمرکز خود را به دلیل خواب‌آلودگی، خستگی، صحبت با تلفن همراه، خوردن مواد غذایی و … از دست داده است. یکی از نکات مهم رانندگی در برف و باران، حفظ کامل تمرکز است.
کوچک‌ترین غفلت ممکن است خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به بار بیاورد. بنابراین توصیه می‌کنیم از هر اقدامی که حتی برای یک لحظه حواس شما را پرت می‌کند، در حین رانندگی پرهیز کنید. به‌عنوان مثال توصیه می‌کنیم قبل از حرکت در صورتی که برف روی خودرو شما نشسته است، به‌طور کامل آن‌ها را پاک کنید. آب شدن یا ریختن برف‌ها روی شیشه ماشین در حین حرکت، دید شما را به‌یکباره کور می‌کند. بی‌توجهی به همین نکته ساده می‌تواند دردسرساز شود.
رعایت سرعت مطمئنه، مهمترین اصل رانندگی در برف و یخ
اولین نکته‌ای که برای آموزش رانندگی در برف و باران باید ذکر کنیم، رعایت سرعت مطمئنه است. بارش باران و برف سطح جاده را لغزنده می‌کند. در نتیجه اصطکاک لاستیک با سطح معابر تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه برای جلوگیری از سر خوردن ماشین در برف، باید از سرعت خودرو خود بکاهید.
این کار باعث میشود تا در صورت بروز اتفاقات ناگهانی، زمان بیشتری برای واکنش نشان دادن در اختیار داشته باشید. مثلا اگر بهصورت ناگهانی خودروهای جلویی ترمز کنند، خیلی راحت‌تر می‌توانید ماشین خود را کنترل کنید. به‌عنوان یک دستورالعمل کلی، توصیه می‌کنیم بین 10 تا 20 کیلومتر بر ساعت آهسته‌تر از سرعت ذکر شده در تابلوهای راهنمایی و رانندگی برانید.
پیچ جاده یکی از نقاط حادثه‌خیز حتی در شرایط جوی مساعد است. تنها راه برای کاهش احتمال تصادف در پیچ جاده، کاهش سرعت است. سعی کنید حتما 100 متر قبل از رسیدن به پیچ در جاده برفی، سرعت خودرو را به آرامی کم کنید. به‌این ترتیب وقت به پیچ می‌رسید، نیازی به چرخش ناگهانی و زیاد فرمان خودرو نخواهید داشت. دقت داشته باشید که خطوط سفید رنگ راهنمای حاشیه معابر، هنگام بارش باران و برف به‌شدت لغزنده می‌شوند. مراقب باشید در پیچ معابر، روی این خطوط حرکت نکنید.
رانندگی با چراغ روشن
اشاره کردیم که بارش باران و برف، میدان دید رانندگان را کاهش می‌دهد. اگر مه‌گرفتگی نیز در جاده رخ دهد، این مشکل تشدید میشود. یکی از راه‌های جبران کاهش میدان دید در این شرایط، رانندگی با چراغ روشن حتی در طول روز است. حتما قبل از حرکت از سلامت چراغ‌های جلو، عقب، راهنما، خطر و مه‌شکن خودرو خود اطمینان حاصل کنید.
برای رانندگی در شب‌های بارانی و برفی حتما از نور بالا استفاده کنید. در شرایطی که با کولاک و طوفان مواجه می‌شوید نیز حتما از چهار چراغ (چراغ خطر) استفاده کنید. این کار باعث میشود تا سایر رانندگان راحت‌تر متوجه حضور شما در جاده شوند و فاصله‌شان را به‌درستی با شما تنظیم کنند. همچنین تسلط شما به محیط پیرامون بیشتر میشود.
افزایش فاصله با سایر خودروها
در شرایط عادی باید فاصله خود را با خودروهایی جلویی طوری تنظیم کنید که در صورت توقف آن‌ها، 2 تا 3 ثانیه زمان برای متوقف کردن خودروی خود داشته باشید. در جاده‌های بارانی این فاصله را باید به دو برابر افزایش دهید. همچنین در شرایط برفی نیز باید زمان ترمز را به حدود 3 برابر افزایش دهید. به‌این‌ترتیب در صورت توقف ناگهانی خودروها مقابل، زمان کافی برای مدیریت اوضاع و جلوگیری از بروز تصادف خواهید داشت.
توقف نکردن در معابر سربالایی برفی
رانندگی در سربالایی برفی در مقایسه با جاده‌های صاف کار سخت‌تری است. تا جایی که امکان دارد باید از توقف کامل خودرو در سربالایی‌های برفی جلوگیری کنید. تجربه نشان می‌دهد که پس از متوقف شدن کامل خودرو در سربالایی معابر برفی، عملا کنترل وسیله نقلیه از عهده راننده خارج میشود.
در سربالایی چسبندگی خودرو با سطح معابر کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه پس از توقف کامل، شاهد سر خوردن خودرو خواهید بود. در این شرایط فشار دادن پدال گاز نیز اوضاع را بدتر می‌کند. بنابراین تا جای ممکن سعی کنید سربالایی‌های برفی از سرعت خود بکاهید تا نیازی به توقف کامل نداشته باشید. رانندگی با دنده 1 در سربالایی بهترین راه است. همین موضوع درباره سراشیبی‌ها نیز صدق می‌کند. بنابراین برای حفظ کنترل خودرو در جاده‌های شیبدار حتما با دنده سنگین برانید.
حساسیت ویژه در تقاطع‌ها و میادین
یکی از موضوعات مهم در کتاب آیین‌نامه، حق تقدم در تقاطع‌ها و میادین است. اما واقعیت این است که شما به‌عنوان راننده باید فرض را بر آن بگذارید که سایر راکبان خودروها، قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت نمی‌کنند. گفتن این جمله که حق تقدم با من است، در تقاطع و میدان نمی‌تواند جلوی بروز تصادف را بگیرد. اهمیت این موضوع در معابر برفی و بارانی بهمراتب بیشتر است. سعی کنید قبل از رسیدن به میادین و تقاطع‌ها کاملا توقف کنید و با احتیاط زیاد به‌حرکت خود ادامه دهید.
رانندگی بین خطوط برای جلوگیری از تصادف
یکی دیگر از اصول رانندگی در برف و یخ، حرکت در بین خطوط است. هرچند این نکته از اصول رانندگی در هر شرایط جوی به‌حساب می‌آید؛ اما اهمیت آن در جاده‌های بارانی و برفی بهمراتب بیشتر است. حفظ خودرو بین خطوط از بروز تصادفات جلوگیری می‌کند. به‌علاوه اینکه حرکت در جای لاستیک خودروهای جلویی نیز کمک می‌کند تا لغزندگی کمتری را تجربه کنید.
عدم استفاده از کروز کنترل در جاده بارانی و برفی
امکانات خودروهای جدید در وهله اول برای حفظ امنیت سرنشینان و پس از آن آسان‌تر کردن رانندگی تعبیه می‌شوند. بسیاری از این امکانات برای رانندگی در شرایط جوی مساعد در نظر گرفته می‌شوند. از آن جمله می‌توان به کروز کنترل اشاره کرد. به کمک این قابلیت می‌توانید سرعت ماشین را روی محدوده مشخصی تنظیم کنید. در شرایط بارانی و برفی قید این قابلیت را بزنید. حتما با دنده سنگین حرکت کنید تا کنترل بهتری روی خودرو داشته باشید.
کنترل فرمان خودرو هنگام سر خوردن
حتی اگر تمام نکات مهم رانندگی در برف و باران را رعایت کنید، باز هم احتمال سرخوردن خودرو شما وجود دارد. بنابراین باید از قبل خود را برای چنین شرایطی آماده کنید. متاسفانه برخی از راننده‌ها، هنگام سر خوردن خودرو در برف و باران، تصمیمات عجولانه‌ای می‌گیرند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا با چرخاندن مداوم فرمان به چپ و راست، کنترل خودرو را به‌دست بگیرند. غافل از اینکه چنین اقدامی صرفا اوضاع را بدتر می‌کند.
اگر خودروی شما در برف سر خورد، خونسردی خود را حفظ کنید. جهت حرکت مد نظر خود را انتخاب کنید. سپس فرمان خودرو را در همان جهت نگه‌دارید. این کار باعث میشود که شتاب لغزش خودرو در سطح جاده کاهش پیدا کند. در نتیجه می‌توانید زودتر کنترل شرایط را به دست بگیرید و ماشین بکسواد نمی‌کند.
کلام پایانی
نکات مهم رانندگی در برف و باران را با هم بررسی کردیم. واقعیت این است که حتی در صورت رعایت اصول رانندگی در برف و یخ، باز هم کار دشواری پیش روی خود خواهید داشت. به‌همین دلیل توصیه اول کارشناسان آن است که در چنین شرایطی تا جای ممکن از ترددهای غیرضروری پرهیز کنید. در کنار آن اگر مجبور به رانندگی هستید، زمان بیشتری برای رسیدن به مقصد در نظر بگیرید و با آرامش برانید. تجربه رانندگی در جاده‌های بارانی و برفی را دارید؟ به نظر شما چه مواردی را می‌توان به نکات رانندگی در برف که اشاره کردیم، افزود؟ نظرات و تجربیات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.
