تا چند دهه پیش اتومبیل‌ها با هر کیفیت و ساخت هر کشوری از سیستم های ایمنی خودرو بی‌بهره بودند. اگرچه کیفیت ساخت در کاهش تصادفات و تلفات ناشی از آن نقش مهمی داشت اما با افزایش سرعت خودروها کمبود این سیستم های ایمنی بیش از پیش احساس می‌شد.
تا اواسط دهه 90 میلادی خودروسازان علاقه‌ای به استفاده از سیستم های ترمز ضد قفل یا همان ABS نداشتند. بخشی از این عدم تمایل به قیمت تمام شده بالاتر آنها باز می‌گشت.
آنچه از ایمنی خودرو می‌دانیم و هنگام خرید ممکن است از فروشنده ماشین سؤال کنیم تعداد کیسه‌های هوا و در بهترین حالت وضعیت ترمزهای خودرو است. تقریباً بیشتر دارندگان خودرو تصور می‌کنند که تنها همین دو فاکتور تعیین‌کننده ایمنی خودرو است. حال بهتر است بدانید مواردی نظیر طراحی صندلی‌های جلو نیز به حفاظت از سرنشینان کمک می‌کند.
با این وجود افزایش سوانح رانندگی که درنتیجه افزایش قدرت موتور و سرعت خودروهای تولیدی بود خودروسازان را ناچار به استفاده از سیستم های ایمنی خودرو کرد. در این مطلب به‌طور خلاصه به بهترین تجهیزات ایمنی خودروها اشاره خواهیم کرد.پس تا پایان مقاله با وبسایت فروشگاه لوازم یدکی ماشین نو همراه باشید.
ایمنی خودرو با ترمز ضد قفل (ABS)
یکی از رایج‌ترین لوازم ایمنی به‌کار رفته در خودروها که اغلب رانندگان حداقل با نام آن آشنایی دارند ترمز ABS است. تا پیش از روی کار آمدن آن، چرخ خودرو پس از ترمزگیری بر روی سطوح لغزنده قفل می‌شدند و اجازه کنترل خودرو را از راننده سلب می‌کردند.
در این مواقع رانندگان ناچار بودند برای توقف ایمن‌تر مدام پای خود را بر روی ترمز فشار داده و رها کنند. مهم‌ترین مزیت ترمزهای ضد قفل فرمان پذیر بودن خودرو حتی در هنگام ترمزگیری ناگهانی است. افزون بر این سیستم ترمز ABS می‌تواند فشار ترمز وارد شده هر یک از چرخ‌ها را به‌طور جداگانه تنظیم نماید.
ایمنی خودرو با سیستم کنترل پایداری خودرو (ESP)
پس از ابداع ترمز ABS سیستم کنترل پایداری یکی از مهم‌ترین سیستم های ایمنی خودرو برای جلوگیری از ایجاد سوانح رانندگی بود. این سیستم به‌طور دائم ترمزهای ABS، چرخش فرمان و کشش خودرو را بررسی کرده و در صورت تشخیص شتاب و انحراف ناگهانی وارد عمل شده و اجازه چرخش و واژگونی را به خودرو نمی‌دهد.
سیستم کنترل پایداری خودرو نخستین بار در سال 1995 در کشور آلمان به کار گرفته شد و استفاده از آن از سال 2012 در ایالات متحده آمریکا اجباری شده است.
ایمنی خودرو با ایربگ های کناری (SAB/SAS)
ولوو نخستین شرکت خودروسازی بود که از ایربگ کناری در محصولات خود استفاده کرد. امروزه برخی خودروسازان از دو کیسه هوا در دو طرف صندلی استفاده می‌کنند.
برخی خودروسازان نیز مانند جنرال موتورز تنها به یک ایربگ که در بین صندلی‌ها قرار دارد اکتفا می‌کنند. در ایران نیز ظاهراً خودروسازان به این موضوع همچنان اعتقادی ندارند و هنوز برای نصب ایربگ های جلویی با خریداران و سازمان‌های بازرسی چانه می‌زنند! ایربگ های جانبی نقش مهمی در جلوگیری از برخورد سرنشینان با یکدیگر و با ستون میانی خودروها دارند.
ایمنی خودرو با ایربگ های پرده‌ای
ایربگ های پرده‌ای نیز نخستین بار توسط شرکت ولوو برای مدل S80 در سال 1999 مورداستفاده قرار گرفت. این کیسه های هوا مانع از برخورد سرنشینان با شیشه خودروها در هنگام سوانح رانندگی می‌شود. برخورداری این ایربگ ها به سنسورهای ضربه و شتاب جانبی موجب شده تا در هنگام واژگونی خودرو به‌سرعت عمل کنند.
ترومای شلاقی و کاهش ایمنی سرنشینان خودرو
با توجه به دقت و افزایش اطلاعات عمومی خریداران خودرو در جهان بسیاری از خودروسازان استانداردهای خاص بین‌المللی را برای طراحی صندلی‌ها و حفظ ایمنی خودروها به کار بسته‌اند.
ترومای شلاقی یکی از آسیب‌های رایج مرتبط با ستون فقرات گردنی است که در بیشتر تصادفات حتی در سرعت‌های پایین نیز امکان بروز آن بسیار زیاد است.
در اغلب تصادفات راننده پیش از برخورد با مانع یا خودرو پای خود را محکم بر روی پدال ترمز قرار می‌دهد. در این حرکت گردن سرنشینان جلو ابتدا به عقب خم شده و در لحظه برخورد به علت نیروی واردشده معکوس به‌طور ناگهانی سر و گردن به جلو برمی‌گردد. این حرکت رفت و برگشتی حالتی شبیه به حرکت شلاق دارد.
این خم و راست شدن گردن موجب افزایش درد در مهره‌های پایینی گردن و میانی دو کتف می‌شود که با محدودیت حرکت گردن همراه خواهد بود. علاوه بر این تشخیص و درمان این نوع از ضایعات سخت، زمان‌بر و پرهزینه است.
ضرورت ارتقای سیستم های ایمنی خودرو
احتمال بروز آسیب‌هایی نظیر ترومای شلاقی در تصادفات بسیار بالاست چرا که حتی در سرعت‌های پایین نیز خم و راست شدن گردن اتفاق می‌افتد. بنا بر آماری که تنها در قاره اروپا گردآوری‌شده این ضایعات سالانه حدود 10 میلیارد دلار هزینه به کشورهای این حوزه تحمیل می‌کند. حال تصور کنید این رقم در کشورهای آسیایی (به‌ویژه ایران) که با چالش‌های مختلف رانندگی و ایمنی مواجه‌اند تا چه اندازه است؟!
تمام عوامل فوق موجب شده تا یک تیم تحقیقاتی حرفه‌ای شامل پزشکان، فیزیوتراپیست ها، شرکت‌های بیمه، قوه قضاییه و حتی اعضای هیئت دولت به بررسی این عارضه و راه‌های پیشگیری و کاهش آسیب‌های آن بپردازند.
با توجه به تحقیقات این گروه طراحی مدل صندلی‌ها، اندازه آنها و نحوه قرارگیری سر و گردن می‌تواند بر احتمال بروز این عارضه مؤثر باشد. تکیه‌گاهی پهن و وسیع و متمایل به جلو قادر است از شدت ضربات کاسته و از خم و راست شدن مهره‌های گردن با زاویه زیاد جلوگیری کند. در واقع هرچه دامنه حرکت گردن هنگام برخورد کمتر شود ایمنی سرنشینان نیز افزایش می‌یابد.
در آینده سایر سیستم های ایمنی خودرو که جدیدا به استانداردهای روز خودروسازان تبدیل شده است را به این مقاله اضافه خواهیم کرد.
