ECU مخفف چیست؟ پیشرفت صنعت خودروسازی و ظهور خودروهایی با آلایندگی کمتر و بازدهی بیشتر به لطف سیستم‌ها و فناوری‌های پیچیده‌ای ممکن شده است که درک عملکرد آنها از عهده افراد معمولی خارج است. ارتباط میان این سیستم‌ها به دلیل سرعت بیشتر و خطای کمتر عمدتاً به شکل الکترونیکی صورت می‌گیرد. با توجّه به این که عملکرد صحیح خودروهای امروزی به برنامه‌های کنترلی پیچیده‌ای وابسته است یک واحد کنترل الکترونیکی موتور یا ECU همواره بر کارکرد خودرو نظارت دارد. ECU در واقع مغز خودروهای امروزی است که هر گونه اختلال در عملکرد خودرو را به سرعت آشکار میکند.
برای آشنایی بیشتر با واحد کنترل الکترونیکی موتور، نحوه عملکرد آن و نیز تیونینگ آن در خودرو با فروشگاه اینترنتی لوازم یدکی خودرو ماشین نو همراه باشید.
ECU خودرو چیست؟
در حالی که تا چند دهه پیش رانندگان می‌توانستند مشکلات خودرو خود را به راحتی رفع کنند و حالا به دلیل استفاده بیشتر از ریزپردازنده‌ها و قطعات الکترونیکی در خودرو این کار تنها از عهده تعمیرکاران متخصص بر می‌آید.
پیچیدگی مسائل فنی خودروها اگرچه گاهی هزینه‌ها را افزایش می‌دهد اما در مجموع عیب یابی و سرویس آنها را راحت تر کرده است. از سوی دیگر ورود استانداردهای جدید آلایندگی و مصرف سوخت به عرصه خودروسازی و افزایش امکانات رفاهی و ایمنی چاره‌ای جز استفاده از ریزپردازنده‌ها و واحد ECU باقی نمی گذاشت.
این سنسورها در هر ثانیه هزاران داده از عملکرد بخش‌های مختلف خودرو از دمای آب رادیاتور تا میزان اکسیژن خروجی از اگزوز خودرو را در اختیار ECU می‌گذارند. واحد کنترل الکترونیک نیز در مدت زمانی اندک باید آنها پردازش کرده و تصمیمات لازم نظیر جرقه زنی شمع‌ها یا باز و بسته کردن انژکتور را به قطعات مختلف ارسال کند. عملکرد صحیح ECU موجب کاهش آلایندگی خودرو و راندمان بهینه موتور می‌شود.
ECU را به عنوان کامپیوتر خودرو نیز می‌شناسند. البتّه این کامپیوتر با آنچه در منازل خود دارید تفاوت زیادی دارد و واضح است که از قدرت پردازش کمتری هم برخوردار است اما همین تراشه کوچک می‌تواند با اجرای یک کد چند کیلو بایتی عملکرد صحیح موتور خودرو شما را تضمین کند.
به ساده‌ترین بیان میتوان گفت که ECU مغز یک خودروی انژکتوری محسوب می‌شود.
این قطعه یک میکروکامپیوتر است که از دو حافظه دائم و موقت تشکیل می‌شود و با سنسورهای موجود در خودرو مانند سنسورهای دور RPM، سنسور فشار داخل مانیفولد یا MAP، سنسور دریچه گاز یا TPS، سنسور دمای آب یا CTS، سنسور دمای هوا ATS، سنسور اکسیژن یا لاندا و سنسور ضربه در ارتباط است و اطلاعات آنها را به‌طور دائم دریافت کرده و به خروجی‌های مختلف فرمان صادر میکند.
سنسورها در عملکرد بهتر خودرو نقش مهمی دارند و ECU بر اساس اطلاعات دریافتی از آنها به قطعاتی مانند انژکتورها و شمع‌ها فرامین خود را ارسال میکند.
امّا این فرامین بر چه اساسی ارسال می‌شوند؟
دینامیک خودروهای انژکتوری بسیار پیچیده و غیر خطی است و ECU با استفاده از جداولی به نام map که پیش‌تر در آن قرار داده‌شده کار میکند. این جداول اطلاعاتی مانند پاشش سوخت و زاویه آوانس در هر دور و بار موتور را مشخص میکنند و هرچه دقیق‌تر باشند در عملکرد موتور خودرو تاثیر مثبت‌تری دارند.
ECU مخفف چیست؟
واحد کنترل الکترونیک (Electronic Control Unit) یا ECU یک سیستم کنترل حلقه بسته است که از ریزپردازنده‌های مختلفی تشکیل شده و اطلاعات خود را از طریق سنسورهای مختلف موجود در خودرو جمع آوری میکند.
عملکرد ECU چگونه است؟
قطعات الکترونیکی خودرو هر یک دارای یک خروجی هستند که پارامترهای خود را به‌صورت سیگنال به واحد کنترل الکترونیک خودرو ارسال میکنند. این قطعه نیز در صورت دریافت سیگنال خطا آنها را به سیستم عیب‌یاب خودرو گزارش می‌دهد.
این کدهای خطا به‌راحتی توسط تعمیرکاران مجرب خوانده می‌شود تا بتوانند خودرو را با سهولت بیشتری تعمیر کنند. سیستم عیب‌یاب خودرو یک چراغ عیب‌یاب را هم برای راننده در نظر گرفته تا در مواقعی که عملکرد خودرو با خطا مواجه است به راننده هشدارهای لازم را بدهد.
ای س یو ماشین کجاست؟
استاندارد خاصی برای قرارگیری ECU وجود ندارد به همین دلیل نمی توان دقیقاً محل قرارگیری آن را بیان کرد. بنابراین محل قرارگیری این قطعه بسته به نوع و مدل خودرو می‌تواند متفاوت باشد. اگر می‌خواهید محل دقیق آن را بدانید باید به دفترچه راهنمای خودروی خود مراجعه کنید. به طور معمول نزدیک به موتور یا جایی در فضای داخلی کابین زیر داشبورد قرار دارد. (منبع)
وقتی ECU خراب شود چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
زمانی که مغز انسان مریض می‌شود چه اتفاقی برای بدن می‌افتد؟ با پاسخ دادن به این سوال به خوبی میتوانید متوجه شود که اگر ECU خراب شود چه اتفاقاتی می‌افتد. همان طور که در بخش‌های بالاتر گفته شد این قطعه مانند مغز انسان عمل میکند. با توجّه به اینکه کنترل عملکرد اتومبیل‌های امروزی بر عهده این قطعه است و خرابی دیگر قطعات یدکی خودرو را به راننده هشدار می‌دهد ممکن است خود نیز خراب شود.
اثرات خرابی این قطعه ی مهم می‌تواند متعدد و مختلف باشد. برای مثال احتمال روشن شدن چراغ هشدار موتور روی صفحه داشبورد، افزایش مصرف سوخت و عملکرد ضعیف پیشرانه و خودرو می‌باشد و یا ممکن است پیشرانه به طور ناگهانی خاموش شود و دیگر اصلا استارت نخورد.
در بخش زیر علائم خرابی ECU شرح داده شده است تا با آشنایی آنها بتوانید در اسرع وقت به تعمیر یا تعویض آن اقدام کنید.
علائم خرابی ECU
تشخیص خرابی ECU مقداری سخت می‌باشد و نیاز به یک بررسی پیشرفته دارد. اینکه بخواهید آن را به صورت بصری بازرسی کنید و تست کنید عملاً یک کار بی فایده است. امّا میتوان چند نشانه رایج را برای خرابی ECU در نظر گرفت تا در صورت مشکوک شدن به یک متخصّص مراجعه کنید.
وقنی واحد کنترل الکترونیک خراب می‌شود چراغ چک خودرو روشن می‌شود و کارایی موتور کاهش پیدا میکند. اجازه دهید برایتان ساده تر امّا کامل تر توضیح دهیم.
- استارت نخوردن خودرو
- افت شدید شتاب
- روشن شدن چراغ موتور
- کار نکردن پیشرانه
- کاهش مصرف سوخت
- عملکرد ضعیف موتور
- داغ شدن بیش از حد ECU
این 7 نشانه از رایج ترین علائم خرابی ECU می‌باشد که بهتر است آنها را جزئی تر و دقیق تر بررسی کنیم:
استارت نخوردن خودرو
تا این قسمت از مقاله بسیار گفته شد که واحد کنترل وظیفه کنترل کل خودرو را دارد. به همین دلیل در صورتی که درست کار نکند و مشکل داشته باشد موتور روشن نخواهد شد و زمانی موتور روشن نشود یعنی استارت خورده نمی شود. عدم جرقه زنی در موتور یکی از نشانه‌های خرابی در واحد کنترل الکترونیک خودرو جرقه نزدن در یک یا چند سیلندر موتور است که خود را با لرزش شدید خودرو نشان می‌دهند. همچین جرقه نزدن در هر یک از سیلندرها می‌تواند موجب کاهش توان موتور شود.
این یکی از نشانه‌های خرابی ECU می‌باشد. البتّه بهتر است در ابتدا باتری، استارت و سایر اجزا را بررسی کنید و در صورتی که سالم بودن بهتر است دلایل آن بررسی شود تا از ایرادات بیشتر و پرهزینه تر در ECU جلوگیری شود.
افت شدید شتاب خودرو
از ECU به منظور افزایش بهره موتور و کاهش آلایندگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از وظایف آن تشخیص زمان صحیح پاشیدن سوخت است. حال اگر این زمان به درستی تشخیص داده نشود موجب کاهش قدرت موتور و افزایش مصرف سوخت می‌شود.
شتاب خودرو به گونه‌ای است که اگر کاهش پیدا کند به خوبی میتوان متوجّه آن شد. کاهش راندمان موتور نشانه دیگری از خرابی ECU می‌باشد. چرا که واحد کنترل الکترونیک مستقیماً به ماژول کنترل گیربکس TCM متصل است و خرابی آن می‌تواند در عملکرد آن تاثیرگذار باشد. تنظیم دریچه گاز خودرو بر اساس داده‌های واحد کنترل صورت می‌گیرد بنابراین با خرابی ECU گیربکس نمی تواند به درستی کار کند و در نهایت شتاب خودروی شما به شدت کاهش پیدا خواهد کرد.
روشن شدن چراغ موتور
نشانه‌ای مهم برای خرابی ECU! هر زمانی که ایسو دچار کوچکترین مشکل شود چراغ چک موتور که روی داشبورد قرار دارد روشن می‌شود. البتّه روشن شدن چراغ موتور می‌تواند بر اثر خرابی دیگر اجزای موتوری باشد. همچنین روشن شدن چراغ چک موتور معمولا به معنای بروز ایراد در حسگرهای خودرو می‌باشد. به هر حال در صورت مشاهده این نشانه بهتر است در سریع‌ترین زمان ممکن به بررسی آن بپردازید. با اتصال دستگاه دیاگ یا عیب یاب کامپیوتری خودرو میتوان از خطای مورد نظر مطّلع شد.
کار نکردن پیشرانه
البتّه روشن نشدن خودرو همواره به معنای خرابی‌ای سی یو نیست اما به هرحال یکی از دلایل آن می‌تواند خرابی کامل ECU باشد. چرا که جرقه زنی و پاشش سوخت در موتور تنها با دستور مستقیم از سوی ECU انجام می‌گیرد. در نتیجه اگر این قطعه به طور کامل خراب باشد هرچه استارت کار کند موتور روشن نخواهد شد.
از آنجایی که دلایل بسیاری برای کار نکردن پیشرانه وجود دارد باید از یک مکانیک حرفه‌ای بخواهید سایر قطعات و ایسیو رو مورد بررسی قرار دهد. اگر این نشانه از خرابی ECU باشد به این دلیل است که واحد کنترل نتوانسته است اطّلاعات درست را از سنسورها دریافت کند.
کاهش مصرف سوخت
زمانی که ECU خراب می‌شود نمی تواند داده‌های خود را از سنسورها و قطعات برقی به درستی دریافت کند. این امر باعث می‌شود که ای س یو نتواند نسبت هوا به سوخت را حفظ کند. اگر متوجّه شدید میزان مسافت پیموده شده با میزان مصرف سوخت همخوانی ندارد و به صورت ناگهانی دچار کاهش مصرف سوخت شدید باید ایسو رو مورد بررسی قرار دهید.
عملکرد ضعیف موتور
عملکرد ضعیف موتور از نشانه‌های مهم خرابی واحد کنترل الکترونیک می‌باشد. به طور حتم می‌دانید زمانی که پیشرانه سوخت دریافت نکند عملکرد موتور به شدّت کاهش پیدا میکند. اینکه سوخت نمی تواند به درستی به محفظه احتراق برسد ممکن است از خرابی ECU باشد.
در صورتی که پیشرانه ضعیف عمل کند خرابی دیگر قطعات را به همراه خواهد داشت. بنابراین سعی کنید به میزان مصرف سوخت خودروی خود توجّه داشته باشید.
داغ شدن بیش از حد ECU
واحد کنترل الکترونیک همیشه مقداری از گرمای پردازنده‌ها و تراشه‌ها را دریافت میکند. امّا داغ شدن بیش از حد آن است که خبر از آسیب دیدگی آن می‌دهد. با رسیدن گرمای بیش از حد به ایسیو احتمال خرابی آن بسیار بالا می‌رود و نمی تواند کنترل خودرو را به درستی انجام دهد.
لازم به ذکر است که ECU قطعه‌ای پیچیده است که عیب یابی آن تنها توسط افراد متخصص و به وسیله دستگاه عیب یاب کامپیوتری یا دیاگ امکان‌پذیر است. با وجود آنکه تعمیر و عیب یابی ECU کاری پرهزینه است امّا توصیه می‌کنیم پس از بروز مشکل در‌ای سی یو به جای دستکاری در آن به یک تکنسین متخصص در این زمینه مراجعه کنید.(منبع)
چرا ECU خراب می‌شود؟
چه چیزی می‌تواند باعث خرابی ECU شود؟ دلایل زیادی برای خرابی ECU وجود دارد که در این بخش به عوامل اصلی آن اشاره‌ای مختصر می‌کنیم.
- باتری خراب
باتری از سلول‌های الکترونیکی تشکیل شده است که سلامت آنها تاثیر بسیاری در عملکرد واحد الکترونیک دارند. با خراب شدن هر یک از این سلول‌ها به مرور، ایسیو نیز خراب می‌شود.
- خیس شدن ECU
اگر دقّت کرده باشد ایسیو دارای مهمر و موم است که از ورود رطوبت به داخل آن جلوگیری میکند. این مهر و موم‌ها به مرور زمان در طولانی مدّت دچار فرسودگی می‌شود. در این صورت رطوبت به راحتی وارد واحد الکترونیک می‌شود. وجود رطوبت باعث خوردگی و زنگ زدگی اجزای آن می‌شود و اگر تمیز نشوند باعث آسیب دیدگی ایسیو می‌شوند.
- ولتاژ پایین
مقدار ولتاژ تاثیر بالایی در عملکرد ایسیو دارد. حداقل میزان 9 تا 12 ولت می‌باشد. برای اینکه ولتاژ ایسیو را تست کنید میتوانید از یک ولت متر استفاده کنید و میزان ولتاژ را اندازه گیری کنید. اگر ولتاژ 6 ولت به پایین باشد خرابی ECU حتمی است.
- خرابی استارت
استارت بعضی از خودروها از سنسورهای خاصی استفاده شده است. Override یکی از این سنسورها می‌باشد که میزان ولتاژ دریافتی ECU را کنترل میکند. خرابی این سنسور طبیعتاً باعث می‌شود که ایسیو ولتاژ مناسبی را دریافت کند و خراب شود. همچنین با خرابی استارت و تعویض آن ممکن است قطعه ی جدید سازگاری با واحد کنترل الکترونیک نداشته باشد. برای پیشگیری از این اتّفاق بهتر است زمانی که قطعه ی استارت را می‌خرید توجّه داشته باشید بتواند با ایسیو سازگار باشد. (منبع)
آیا میتوان ECU ماشین‌ها را با هم تعویض کرد؟
واحد کنترل الکترونیک از دسته قطعاتی می‌باشد که می‌تواند دچار آسیب دیدگی شود. بعضی از افراد فکر میکنند که در شرایطی که امکان تعمیر نداند می‌توانند خودشان آن را با ECU خودروی دیگری تعویض کنند. اما نه!
از آنجایی که واحد کنترل الکترونیک به طور خاص برای یک مدل ماشین مخصوص برنامه ریزی می‌شوند باید حتماً ECU را با یک قطعه جدید تعویض کنید.
قطعات مختلف ECU
- مبدل آنالوگ به دیجیتال: ولتاژ خروجی سنسورهایی که به واحد کنترل الکترونیک متصل می‌شوند آنالوگ است (بین 0 تا 1.1 ولت). در مقابل پردازنده‌های دیجیتال تنها اعداد دیجیتال چند بیتی را به عنوان ورودی دریافت میکنند. بنابراین از مبدل‌های آنالوگ به دیجیتال برای تبدیل ولتاژهای آنالوگ به اعداد 10 بیتی استفاده می‌شود.
- مبدل دیجیتال به آنالوگ: خروجی واحد کنترل الکترونیک باید به صورت آنالوگ باشد تا برای برخی قطعات خودرو قابل فهم شود. در نتیجه از مبدل‌های دیجیتال به آنالوگ برای تبدیل اعداد باینری چند بیتی به ولتاژهای مورد نیاز قطعات مختلف استفاده می‌شود.
- تقویت کننده‌ها: سیگنال خروجی از ECU برای تاثیر بر قطعات خودرو باید از ولتاژ و جریان کافی برخوردار باشد. برای مثال فن‌های خنک کننده برای روشن شدن به ولتاژ 12 ولت 0.5 آمپر نیاز دارند. این ولتاژ از طریق یک خروجی دیجیتال H level تامین می‌شود که ورودی آن از ECU و خروجی آن از طریق ترانزیستورهای تقویت کننده تامین می‌شود.
تیونینگ در ECU
تیونینگ در ECU با دو روش انجام می شود:
1- بارگذاری جداول جدید در ECU که کمپانی‌هایی مانند Eurochip، Chip Tuning، Tech TV، Autospeed در این زمینه فعالیت میکنند. البته این شیوه با اشکالاتی نظیر وابستگی زیاد به ECU است که با پیچیده شدن سخت‌افزار آن امکان خواندن و تغییر دیتاها مشکل می‌شود. ساده‌ترین راه برای برطرف شدن این مشکل داشتن نحوه دسترسی به اطلاعات است که شرکت‌های سازنده آن ارائه می‌دهند.
2- افزودن یک سخت‌افزار جانبی با هدف تغییر پارامترهای آن. این روش نسبت به شیوه قبلی هزینه بیشتری خواهد داشت اما دیگر به ساختار ECU وابسته نیست. شرکت‌هایی نظیر Dastek واقع در آفریقای جنوبی در این زمینه فعالیت میکنند. آنها محصولی با عنوان UNICHIP را به بازار عرضه کرده‌اند که می‌تواند ابتدا اطلاعات سنسورهایی مانند سنسورهای دور (RPM) و سنسور فشار داخل مانیفولد (MAP) را خوانده و با توجه به نقطه کار موتور مقادیری مجاز را به واحد الکترونیکی خودرو خودرو ارسال کند. این شیوه ظاهراً از موفقیت بیشتری برخوردار است و از هر 400 خودرو تنها یک دستگاه با UNICHIP سازگاری نداشته است. (منبع)
فروشگاه قطعات ECU ماشین
برای خرید قطعات مغز الکترونیکی خودروی خود میتوانید به فروشگاه ماشین نو مراجعه نمایید. در حال حاضر این قطعه برای خودروهای پراید، تیبا و پژو موجود است. (کلیک کنید)
